Ciechanowskie obchody Światowego Dnia Poezji UNESCO – 21.03.2025

Ciechanowskie obchody Światowego Dnia Poezji UNESCO

W piątek 21 marca 2025 miały miejsce ciechanowskie obchody Światowego Dnia Poezji ustanowionego przez UNESCO. Jubileuszowa, 25. edycja wydarzenia odbyła w Miejskiej Bibliotece Publicznej. Spotkanie poświęcone było promocji współczesnej poezji i uhonorowaniu twórców literackich z Mazowsza.

Główna część wydarzenia to prezentacja utworów autorów, którzy w ostatnim czasie wydali książki poetyckie – zarówno członków Związku Literatów na Mazowszu, jak i zaproszonych gości. Kulminacyjnym momentem było rozstrzygnięcie XXII Konkursu na Książkę Roku 2024. Statuetkę „Złote Pióro” otrzymał Tadeusz Jan Murzyn za publikację pt. „Porucznik Stanisław Degórski pseudonim Lech 1920–1994”. Jury, któremu przewodniczył ks. dr Eligiusz Dymowski z Krakowa, doceniło nie tylko literacką wartość książki, ale i poruszający portret dowódcy AK, emigranta i muzyka.

Oprawę muzyczną wydarzenia zapewnili artyści z Warmii – Piotr Ray i Krzysztof Czaplejewicz. Piotr Ray, wokalista, gitarzysta i autor tekstów pochodzący z Olsztyna, zaprezentował własne piosenki o sprawach codziennych, miłości, tęsknocie czy przyrodzie Warmii i Mazur. Towarzyszył mu Krzysztof Czaplejewicz – doświadczony gitarzysta i aranżer, mający za sobą współpracę z wieloma zespołami i artystami w Polsce i za granicą.

Spotkanie otworzyła dr Teresa Kaczorowska, prezes Związku Literatów na Mazowszu, która powitała licznie przybyłych uczestników wydarzenia. Nawiązując do idei wydarzenia, przypomniała, że „to święto poezji 21 marca ustanowiło w 1999 r. UNESCO, czyli 26 lat temu – właśnie na pierwszy dzień wiosny, na zachętę do jej czytania, pisania, publikowania, nauczania”. Podkreśliła także lokalne zaangażowanie w promocję literatury: „Jako literaci z północnego Mazowsza staramy się nie tylko ten dzień poetycko uczcić, ale też cały rok robić coś dla literatury”.

Dr Teresa Kaczorowska wspomniała o historii ciechanowskich obchodów: „W naszym mieście to święto obchodzimy już po raz 25., czyli niemal od początku jego ustanowienia”. Zaznaczyła również, że idea Dnia Poezji została zapoczątkowana w Ciechanowie przez nieżyjącego już poetę Aleksandra Nawrockiego, który przywoził na Mazowsze poetów z wielu krajów. – „Przez wiele lat obchody organizowaliśmy w Opinogórze, Krasnem, w PCKiSz, a od 2020 r. w MBP w Ciechanowie” – dodała. Kończąc przemówienie, wyraziła radość z obecności tak licznego grona odbiorców i zachęciła do wspólnego świętowania literatury i poezji.

W kolejnej części programu odbyła się prezentacja poezji autorów, którzy w 2024 roku wydali nowe tomiki. Wśród zaprezentowanych publikacji znalazły się zarówno książki członków Związku Literatów na Mazowszu, jak i zaproszonych gości. Publiczność miała okazję usłyszeć fragmenty utworów z tomików: „Biało-czerwona” Krzysztofa Bieńkowskiego, „Wielobarwne wiersze i wierszyki” Aliny Dybały, „Ptasie szczebioty” Marioli Kokowskiej, „Zwykłe rzeczy i te ponad miarę” Anny Ludwiczak, „Wojaże literackie” Jolanty Michalskiej, „Szach-mat” Jana Rychnera oraz „Miodówkowe wiersze” Teresy Kaczorowskiej. Różnorodność tematów i form poetyckich pokazała, że współczesna poezja lokalna ma wiele do zaoferowania – od refleksji patriotycznych i literackich podróży, po poezję dziecięcą i codzienne obserwacje.

W dalszej części spotkania głos zabrał przewodniczący jury konkursu „Złote Pióro” – ks. dr Eligiusz Dymowski, który przyjechał z Krakowa. Franciszkanin, poeta, eseista i redaktor, zaprezentował własny utwór poetycki pt. Klasztor św. Jerzego w Wadi al-Kilt.

Jednym z najważniejszych punktów programu było rozstrzygnięcie XXII Konkursu na Książkę Roku 2024 Związku Literatów na Mazowszu. Spośród 14 książek wydanych przez członków Związku, do konkursu zgłoszono sześć tytułów, zarówno poetyckich, jak i prozatorskich. Nad wyborem najlepszej publikacji czuwało pięcioosobowe jury pod przewodnictwem ks. dr. Eligiusza Dymowskiego z Krakowa. Jak podkreślił przewodniczący, praca jurorów była wymagająca ze względu na różnorodność gatunkową zgłoszonych utworów – od poezji, przez reportaż, aż po publikacje historyczne. Każda z książek została przeczytana i oceniona z dużą uwagą według ustalonych kryteriów.

Zgodnym werdyktem jury statuetka „Złote Pióro” została przyznana Tadeuszowi Janowi Murzynowi za książkę Porucznik Stanisław Degórski pseudonim Lech (1920–1994). Szkic do historii ośrodka „Żaba” i „Komar” Armii Krajowej w Żyrardowie. Jury doceniło jej wartość merytoryczną, językową oraz estetykę wydania, które – jak podkreślono – pobudza wyobraźnię i sprawia czytelnikowi prawdziwą satysfakcję. Uroczystego wręczenia dyplomu dokonała w imieniu Prezydenta Miasta Ciechanów dyrektor MBP Alicja Wodzyńska, natomiast statuetkę „Złote Pióro” wręczyła poseł na Sejm RP Anna Ewa Cicholska.

W trakcie uroczystości głos zabrała także poseł na Sejm RP Anna Ewa Cicholska, która od lat wspiera działania Związku Literatów na Mazowszu. Podkreśliła znaczenie pracy twórczej oraz rolę środowisk literackich w kształtowaniu wartości i tożsamości młodego pokolenia. – „To dla mnie prawdziwa uczta duchowa. Kiedy przyjeżdżam do Państwa choćby na godzinę, półtorej, mam poczucie, że uczestniczę w czymś ważnym, co wnosi ogromną wartość do naszej kultury i życia społecznego” – mówiła. Zwróciła również uwagę na zagrożenia płynące ze współczesnego świata, takie jak dominacja technologii i zanikanie relacji rodzinnych: – „Rodziny przychodzą do restauracji niby po to, by pobyć razem, ale wręczają dzieciom telefony. To nie jest prawdziwe bycie razem”.

Poseł Anna Cicholska nawiązała także do działań na rzecz pamięci historycznej, gratulując Teresie Kaczorowskiej publikacji poświęconej Obławie Augustowskiej, i zapowiedziała kolejne wspólne inicjatywy. – „W Sejmie wszyscy już wiedzą, że w Ciechanowie mamy tak wspaniałą osobę jak pani doktor Teresa Kaczorowska” – dodała. Szczególne gratulacje skierowała do laureata konkursu, Tadeusza Jana Murzyna, podkreślając wagę jego publikacji.

Laureat konkursu, Tadeusz Jan Murzyn, z dużym wzruszeniem opowiadał o bohaterze swojej nagrodzonej książki – poruczniku Stanisławie Degórskim ps. Lech. Jak podkreślał, to postać, którą warto przybliżać młodemu pokoleniu: „To człowiek, który zasługuje na to, żeby go pokazywać jako przykład młodzieńca, który zasłużył się dla naszej ojczyzny, że przetrwał i potrafił się zachować z godnością także po wojnie”.

Opisał jego drogę od ucznia inowrocławskiej szkoły, przez udział w kampanii wrześniowej i działania w Armii Krajowej, aż po funkcję ostatniego komendanta Ośrodka „Żaba–Komar” w Żyrardowie. – „W 1943 roku otrzymał stopień oficerski rozkazem Komendanta Głównego AK – jako jeden z tych, którzy walczyli i później zasłużyli się w konspiracji” – mówił autor.

Podkreślił również, że książka powstawała przez ponad dwie dekady i jest owocem wieloletniej, żmudnej pracy dokumentacyjnej. – „Ta historia nakłada się na losy Polski. To opowieść o człowieczeństwie, o wyborach, jakie przynosi życie” – dodał, dziękując za wyróżnienie i możliwość zaprezentowania tej ważnej postaci szerokiemu gronu odbiorców.

Wieczór zakończył się muzycznym akcentem – ponownie na scenie pojawili się artyści z Warmii, Piotr Ray i Krzysztof Czaplejewicz, którzy wprowadzili publiczność w nastrojowy klimat utworami pełnymi refleksji i emocji. Po części oficjalnej uczestnicy zostali zaproszeni na poczęstunek, wspólne rozmowy oraz do odwiedzenia stoiska z książkami, gdzie można było nabyć najnowsze wydawnictwa Związku Literatów na Mazowszu.

Spotkanie przebiegło w serdecznej atmosferze i stało się nie tylko świętem poezji, ale także okazją do integracji środowiska literackiego i miłośników słowa pisanego.

Ciechanowska edycja Światowego Dnia Poezji mogła odbyć się dzięki wsparciu finansowemu samorządów: Urzędu Miasta Ciechanów i Starostwa Powiatowego w Ciechanowie.