Benefis 85-lecia Stefana Chojnowskiego
Stefan Chojnowski, senior ciechanowskiego środowiska twórczego, którego świętujemy dziś piękny jubileusz 85-lecia urodzin, jest poetą i człowiekiem wyjątkowym. Przede wszystkim to on w latach 60. ubiegłego wieku współtworzył pierwsze środowisko twórcze w powiecie ciechanowskim (tak samo jak był współzałożycielem Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie, którego do dziś jest członkiem).
Był nawet prezesem powstałego wówczas przy PDK w Ciechanowie Klubu Twórców Ludowych, który dał początek istniejącemu do dziś Stowarzyszeniu Pracy Twórczej w Ciechanowie. Z niego wyrósł w 1997 roku Ciechanowski Oddział Związku Literatów Polskich, do którego w latach 2004-2009 też należał Stefan Chojnowski. Był on również, tutaj w Gołotczyźnie, 4 czerwca 2009 roku, członkiem założycielem naszej obecnej niezależnej organizacji – Związku Literatów na Mazowszu.
Stefan Chojnowski jest w jednej osobie rolnikiem, poetą i działaczem społecznym. Urodził się 24 kwietnia 1926 roku w ubogiej chłopskiej rodzinie w Soboklęszczu, gm. Sońsk, pow. ciechanowski. Przed wojną udało mu się ukończyć zaledwie pięć oddziałów Szkoły Powszechnej w Gąsocinie; świadectwo jej ukończenia otrzymał dopiero po wojnie, dzięki kursom wieczorowym.
W czasie okupacji niemieckiej był na przymusowych robotach w Prusach Wschodnich i w Ciechanowie, gdzie budował osiedla mieszkaniowe dla najeźdźców. Po wyzwoleniu, aż do 1957 roku, pracował w gospodarstwie swoich rodziców. Od śmierci ojca sam zaczął prowadzić rodzinne gospodarstwo (do 1991 roku). I do dziś mieszka na ojcowiźnie wraz z żoną Stanisławą, w samodzielnie zbudowanym domu.
Stefan Chojnowski należał też do bardzo aktywnych w swoim wiejskim środowisku. Przez siedem lat był sołtysem, ławnikiem sądu powiatowego, a także wieloletnim członkiem rady narodowej: gminnej i gromadzkiej. Działał również w spółdzielczości, kółkach rolniczych oraz w ruchu ludowym.
Dzięki samokształceniu, pasji czytania, zamiłowaniu do słowa polskiego, pisał niemal przez całe dorosłe życie. Od 1951 roku był korespondentem terenowym znanej ogólnopolskiej gazety „Gromada – Rolnik Polski”. Jako poeta zadebiutował też na łamach „Gromady – Rolnik Polski”, pięć lat później – w 1956 roku. Jego wiersze prezentowano także w „Kamenie”, „Zielonym Sztandarze”, „Chłopskiej Drodze”, na antenie Polskiego Radia i na łamach prasy lokalnej.
Wieś, ziemia rodzinna, piękno przyrody (szczególnie tej najbliższej, nadsońskiej), praca polskiego rolnika, jego radości i troski – to ulubione tematy Stefana Chojnowskiego. Sławił je w poezji i prozie, drukował w wydawnictwach zbiorowych – regionalnych i ogólnopolskich, min. w znanej „Antologii współczesnej poezji ludowej” (1967) Jana Szczawieja. Jest też autorem pięciu tomików poezji: Lubię oddechy pól (1980), Narodziny tęczy (1985), W zieloności Mazowsza (1994), List do serc (2003), W zadumie mazowieckich drzew (2007).
W swoim dorobku literackim – prawie 50-letnim – ma utwory dojrzałe, bardzo indywidualne, przetrawione przez własne życie. Są to nie tylko wiersze, ale też fraszki, pieśni, gawędy wierszowane, opowiadania. Pragnie w nich utrwalić swój ślad na ziemi, spełniając antyczną maksymę Horacego „Non omnis moria” („Nie wszystek umrę”), aby żyć w pamięci potomnych. Jego wiersze przemawiają szczerością, zaangażowaniem uczuciowym i miłością do świata. W swoim pierwszym zbiorze poezji pisze na przykład:
[…] ja lubię słoneczne wschody
ja lubię oddechy pól,
ja lubię nowe traktory
i spracowany lud mój”
(Co lubię)
Senior ciechanowskich literatów wciąż pisze, bywa na imprezach literackich, odbywa spotkania autorskie z młodzieżą w szkołach. Przygotowuje też nowy, przekrojowy zbiór swoich utworów, poetyckich i prozą. Zostanie on wydany przez STL w Lublinie, mamy nadzieję, że jeszcze w tym wyjątkowym roku jubileuszowym.
Za swoją działalność literacką i społeczną na wsi Stefan Chojnowski otrzymał wysokie odznaczenia, m.in. Krzyż Kawalerski OOP, Srebrny Krzyż Zasługi, odznaki: Zasłużony Działacz Kultury, Za Zasługi dla Województwa Ciechanowskiego, Za Zasługi dla Kółek Rolniczych. Ponadto został uhonorowany Nagrodą im. Franciszka Rajkowskiego (1984) przyznaną przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Ciechanowskiej, Nagrodą im. Jana Pocka za ludową twórczość poetycką, ogólnopolską Nagrodą im. Oskara Kolberga, i ostatnio, 30 maja 2011- Nagrodą Starosty Ciechanowskiego.
Życzymy Panu, Panie Stefanie, aby trwał Pan z nami, tutaj na swojej ziemi rodzinnej, jak najdłużej! Życzymy, aby jak najdłużej modlił się Pan swoimi wierszami, składając hołd Najwyższemu, ojczyźnie i chwalił polską wieś w jej trudnej codzienności. Życzymy zdrowia, niesłabnących sił, jeszcze wielu nowych utworów literackich, i aby jubileuszowa książka została pięknie w Lublinie wydana. Niechaj w twórczości się spełnią Pana własne poetyckie słowa:
„[…] poezjo ma chłopska
starą kosą pisana
– bądź dzbanem kwiatów żywych
mego życiorysu
w srebrne dni”.
(Do Poezji)
Życzymy także niesłabnących sił i radości, słońca, no i doczekania STU LAT!
(Laudacja wygłoszona 9 czerwca 2011 roku przez dr Teresę Kaczorowską podczas benefisu 85-lecia Stefana Chojnowskiego)