Ciechanowskie Zeszyty Literackie Nr. 14, „Romantyczność”, Związek Literatów na Mazowszu, Ciechanów 2014
Od redakcji
Milo mi przekazać Czytelnikom kolejny, już czternasty numer „Ciechanowskich Zeszytów Literackich”. To ważne, że od czternastu lat, zainteresowani literaturą i kulturą Północnego Mazowsza, mogą sięgać do naszego periodyku. Jest to drugi z kolei numer wydany przez niezależny Związek Literatów na Mazowszu (ZLM).
Prezentujemy w nim, jak zwykle, twórczość nie tylko naszych autorów, ale różnych – starając się przekazać literackie tradycje regionu i odnotować najważniejsze wydarzenia w literaturze – czyli nie tylko z romantycznej Ziemi Ciechanowskiej, ale szerzej z Mazowsza, skąd przybywa nam członków, a także z kraju i zagranicy.
Pragnę podkreślić, że nadal redagujemy pismo społecznie i w niewielkim gronie. Współautorów zapraszamy jedynie na uroczystą promocję naszego rocznika (podczas dorocznej Ciechanowskiej Jesieni Poezji), zaś druk – już tradycyjnie – wspierają finansowo Prezydent Ciechanowa, Starosta Ciechanowski i Marszałek Mazowsza.
Po czternastu latach możemy z radością stwierdzić, że trafia on nie tylko do ponad trzydziestu najważniejszych bibliotek w Polsce (Biblioteka Narodowa nadała pismu ISBN i ISSN), ale ma też wielu odbiorców w kraju i za granicą.
Tegoroczny tytuł – Zeszytu i jego pierwszego wiodącego rozdziału – Romantyczność pochodzi od Zygmunta Krasińskiego (1812-1849) – poety związanego z rodową Opinogórą pod Ciechanowem (mazowieckim Wawelem), gdzie młody hrabia wychowywał się, potem często bywał, mieszkał z rodziną, spoczął na zawsze w rodowej kaplicy i ma dziś jedyne Muzeum Romantyzmu w Polsce oraz pomnik dłuta znanego rzeźbiarza, Mieczysława Weltera.
Z okazji 200-setnej rocznicy urodzin Marszałek Mazowsza ogłosił 2012 Rokiem Zygmunta Krasińskiego. Literaci włączyli się więc aktywnie w jego obchody – uczestniczą w przygotowanym kalendarium imprez, pod znakiem trzeciego wieszcza zaplanowano także CZL nr 14 oraz Jesień Poezji, podczas której tradycyjnie odbywa się promocja naszego periodyku.
W głównym dziale Romantyczność, zajmującym jedną trzecią tego numeru CZL, postać i twórczość trzeciego wieszcza przybliża siedmiu autorów. Akademicy: prof. Piotr Roguski (Warszawa) i dr Dariusz Lebioda (Bydgoszcz) omawiają jego dwa główne dzieła: Irydion i Nie-Boską komedię; dr Waldemar Smaszcz (Białystok) przypomina romantyczne miłości i muzy Zygmunta Krasińskiego, dr Teresa Kaczorowska (Ciechanów, niżej podpisana redaktor pisma) odkrywa związki poety z najbardziej znanym artystą Ziemi Ciechanowskiej, Bolesławem Biegasem (1877-1954), a Janusz Dylewski (Mława) przebadał wystawianie jego twórczości na deskach polskich teatrów.
Prozę urozmaica poezja dotykająca trzeciego wieszcza i jego Opinogóry: Magdaleny Plichty-Węgrzynowicz (Kraków), Wiktora Golubskiego (Ciechanów) oraz Janusza Dylewskiego (Mława).
Zapraszam też Czytelników CZL na Strony nasze, gdzie jak zwykle publikujemy dowolne utwory członków Związku Literatów na Mazowszu; a także – po raz drugi – członków Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana w Sarbiewie.
Warto zwrócić uwagę, że dwa utwory: poetycki dr. Teresy Kaczorowskiej i eseistyczny dr. Krzysztofa A. Dorosza SJ (Toruń) dotyczą twórczości Czesława Miłosza, którego rok obchodzono w 2011, nie tylko w Polsce. W rozdziale tym, tekstem Andrzeja Zygmunta Roli-Stężyckiego pt. Kontrowersyjny Piotr Skarga SJ z Mazowsza, odnotowaliśmy również trwający w 2012 – Rok Piotra Skargi.
Warto też zajrzeć na Strony gościnne, ażeby poznać dokonania współczesnych autorów z różnych zakątków kraju oraz z zagranicy, m.in. dwóch poetów z Serbii: Aleksandra Cortica oraz Ivana Korponai, a także całej gromadki z regionu Jesioników (Czechy) na czele z prof. Liborem Martinkiem z Opawy.
Zapraszam też do lektury prozy i poezji Marka Czuku z Łodzi, Jadwigi Dąbrowskiej z Paryża, dr. Dariusza Dziurzyńskiego i Lidii Kosk z Warszawy, Piotra Lenarczyka z Wrocławia. W rozdziale tym zamieszczono też wiersze Doroty Jaworskiej z Ukrainy i Adama Lizakowskiego z USA, którzy byli gości nowo organizowanych w Galerii im. B. Biegasa Powiatowego Centrum Kultury i Sztuki w Ciechanowie cyklicznych Spotkań z Książką w Galerii.
Wyjątkowe są w tym numerze Opinogórskie Spotkania z Literaturą, które od czterech lat organizuje z wybitnymi pisarzami, raz w kwartale, Muzeum Romantyzmu, a ja prowadzę je w nowym Dworze Krasińskich w Opinogórze. W tym numerze znajdą Państwo relacje (ze zdjęciami) z tych ciekawych spotkań i utwory trzech znanych poetów polskich: Kazimierza Brakonieckiego (Olsztyn), Adriany Szymańskiej (Pułtusk) i Wojciecha Wencla (Gdańsk).
W rozdziale Laureaci naszych konkursów literackich gdzie prezentujemy poezję nagrodzoną w dwóch ostatnich edycjach ogólnopolskich konkursów poezji, które współorganizujemy z różnymi instytucjami kultury: „O Laur Opina” (Ciechanów-Opinogóra) i „O Laur Sarbiewskiego” (Płońsk). W ten sposób możemy zaprezentować Czytelnikom utwory ośmiu poetów z terenu całego kraju.
Z kolei rozdział Recenzje, wspomnienia, opinie rozpoczynamy wspomnieniami – prozą i poezją – o pierwszym prezesie ciechanowskich literatów, poecie i prozaiku, z zawodu lekarzu medycyny śp. Alfredzie Borkowskim, który zmarł 12 lutego 2012 roku. Znajdą więc Państwo jego wiersze z ostatniego zbioru Ptaszki na drutach (2011), teksty Stanisława Kęsika, Teresy Kaczorowskiej, Marianny Olkowskiej, Barbary Krajewskiej, Bożenny Parzuchowskiej, Barbary Sitek-Wyrembek.
Publikujemy też kilka recenzji – dr Elżbiety Juszczak (Koszalin), Zdzisława T. Łączkowskiego (Warszawa), Jana Zdzisława Brudnickiego (Warszawa), prof. Kazimierza Brauna (USA), Andrzeja Artura Falenty (Toruń), Donata Niewiadomskiego (Lublin) i prof. Wiesława Jana Wysockiego (Warszawa) – którzy omawiają nowo wydane książki naszych literatów.
W ostatnim rozdziale Wydarzenia, kronika staraliśmy się, jak zwykle, odnotować najważniejsze wydarzenia z działalności Związku Literatów na Mazowszu oraz udział jego członków w szeroko pojętym życiu literackim w regionie, kraju i poza jego granicami. Podobnie jak w każdym z Zeszytów szeroko przewija się tematyka dotykająca Macieja Kazimierza Sarbiewskiego – plon odkrywania „polskiego Horacego” i rozpoczętych w 2005 roku przez ciechanowskich literatów Międzynarodowych Dni M. K. Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza”.
W tym numerze znajdą Państwo nowe interesujące spojrzenie na tę inicjatywę poetki i animatorki kultury z Krakowa, Magdaleny Plichty-Węgrzynowicz. Cenne są też relacje z naszych nowych imprez: „I Leśnych Impresji” oraz dwóch pierwszych Spotkań z Książką w Galerii.
W sumie w tegorocznym zeszycie prozę i poezję prezentuje aż 43 autorów, w tym ośmioro z zagranicy (z USA, Francji, Serbii, Czech, Ukrainy). Mam nadzieję, że czternasty numer pisma, wzbogacony licznymi fotografiami, zaciekawi Państwa.
Dziękujemy wszystkim Autorom za utwory, samorządom za pomoc w wydawaniu periodyku, zaś Czytelników prosimy o trwanie z nami. Cieszymy się, że stworzone w 1999 roku przez miejscowych literatów pismo stało się już trwałą wartością kultury – nie tylko na Ziemi Ciechanowskiej i nie tylko na Mazowszu.
Teresa Kaczorowska
18 sierpnia 2012
Spis treści CZL
